Onderzoéken van de stembanden kan het beste gedaan worden door gespecialiseerde K.N.O.artsen/ foniaters omdat daarvoor specifieke apparatuur nodig is.De k.n.o.arts  kan ook de oorzaak van slikklachten, hoesten of het gevoel dat er iets in de keel zit beoordelen.U kunt daarvoor hier in de omgeving terecht in het Reinier de Graaf Gasthuis Delft, het Diaconessenziekenhuis Voorburg, het Ikaziaziekenhuis te Rotterdam en de IJsselkliniek in Capelle a/d IJssel.

Voor specialistische stem-keeltherapíe, waardoor uw stembanden weer genezen en optimaal gebruikt kunnen worden zodat u weer beter kunt  praten en zingen, de keel weer ontspannen aanvoelt en u makkelijker slikt, kunt u gelukkig hier in Delft, bij ons, bij u in de buurt, terecht.

Onze specialisatie en ervaringen binnen de stemtherapie betekent dat ook transgenders , zowel man als vrouw, bij ons terecht kunnen; deze groep stemgebruikers vraagt een specifieke aanpak m.b.t. de vragen, problemen en mogelijkheden die de ” transgenderstem” met zich meebrengt.

Al jaren zijn onze lijntjes met de k.n.o.- en huisartsen zeer kort. Dat maakt dat we up to date geïnformeerd zijn en weten welke therapie we in kunnen zetten zodat de stem weer helder, onvermoeid gebruikt kan worden en deze beter belast kan worden ,denk daarbij b.v.aan lesgeven, vergaderen en zingen. Ook hoestklachten of het brok in de keel gevoel is met logopedie succesvol aan te pakken.

DE STEM
Wanneer de lucht vanuit de longen langs de stembanden geblazen wordt, als uitgeademd wordt, dan gaan de stembanden trillen, raken ze elkaar, gaan weer uit elkaar om elkaar vervolgens weer te raken ; zo ontstaat er geluid.
Als de stembanden langzaam bewegen horen we lage tonen, bewegen ze sneller dan is de toon hoog.
Een stem kan mooi vol klinken, we noemen dat resonans en zeggen wel eens dat de stem dan “warm” klinkt. Wordt er weinig resonans gebruikt, dan klinkt de stem iel en “koud.”
Men kan mensen aan hun stem herkennen door een combinatie van het geluid, het timbre, de spreeksnelheid, de articulatie enz. Tijdens het spreken gebruikt u woorden en is ook  emotie waar te nemen, u kunt een woord of een zin hartelijk of juist afstandelijk uitspreken. Als uw stemgeluid afwijkend is kan de boodschap wel eens helemaal verkeerd overkomen.

Stemklachten
Als men in het dagelijks leven de stem intensief moet gebruiken bij spreken en zingen, kan dit keelpijn en stemklachten tot gevolg hebben.Intensief stemgebruik vermoeit de keel en het fijne weefsel van de stembanden. Die vermoeidheid kan zich over het hele lichaam uitbreiden, zodat men zich aan het einde van de dag soms doodop voelt. Er kan een gevoel bestaan van een slijmpropje of kriebel in de keel dat niet weggeslikt kan worden. De keel kan branderig, pijnlijk of dichtgesnoerd aanvoelen en is geïrriteerd. Deze klachten kunnen ook voorkomen bij veelvuldig keelschrapen en kuchen.

Iedereen kan deze keelklachten krijgen, bijvoorbeeld na een feest of tijdens een verkoudheid. Ze zijn dan van voorbijgaande aard. Als echter keelpijn na intensief stemgebruik regelmatig blijft voorkomen, kan men daarvan zoveel hinder ondervinden, dat de zin om te spreken afneemt. Bovendien kunnen personen met een spreekberoep op den duur stemklachten ontwikkelen. De stem wordt hees of schor, valt weg en kan niet meer zo gebruikt worden als men wil. Vaak ontstaat dit omdat er niet de juiste verhouding is tussen stembelasting en stemrust; de stem heeft onvoldoende tijd om te herstellen. Indien de stem beroepshalve gebruikt moet worden, b.v. bij vergaderen, lesgeven of zingen dan belemmeren stemklachten het werk.

Keelklachten en stemklachten bij intensief stemgebruik kunnen wijzen op een verkeerd gebruik van de stem. De KNO-arts zal een eventuele organische oorzaak, zoals een poliepje of stembandknobbeltjes, uitsluiten.

Meer informatie vindt u op:
-ieder 1 stem: Hoe laat je je stem gezond zijn werk dienen wat doe je als je stemproblemen krijgt
Hoe laat je je stem gezond zijn werk doen en wat doe je als je stemproblemen krijgt.
-Kiesbeter Symptomen en oorzaken van heesheid. Wat kunt u zelf doen bij heesheid?

Wat doet een logopedist?
De logopedist verricht (stem)onderzoek, stelt de logopedische diagnose en maakt een behandelplan. In de behandeling let ze op de lichaamshouding als voorwaarde voor een goed gebruik van de stem. Er zal gewerkt worden aan de ademhaling (adembeweging en ademritme) en aan een ontspannen manier van stemgeven. De logopedist beschikt hierbij over verschillende technieken en oefeningen.

Ook wordt bekeken hoe het stemgebruik van de patiënt in het dagelijks leven is, om advies op maat te kunnen geven. Stemsparende adviezen, ook wel stemhygiënische adviezen genoemd, zullen gegeven worden. Daarbij besteedt de logopedist aandacht aan arbeidsomstandigheden als akoestiek en omgevingslawaai. Als men zich de aangereikte technieken eigen maakt en de stemsparende maatregelen ter harte neemt, kunnen de keel- en stemklachten geheel verdwijnen.bron:www.Logopedie.nl

VOICE BUBBLING    BUBBELEN      LAX VOX     BUIS-RESONANS

In 1991 introduceerde Marketta Sihvo, Ph.D., een Finse spraak-en stemtherapeut, de Lax Voxmethode op internationale stemcongressen. Ze gaf haar studenten en patiënten een siliconen slangetje en een fles gevuld met water met liet hen daarmee geluid maken.
Binnen een paar minuten merkten de proefpersonen hoe het aanvoelt om de stem op een gezonde manier te gebruiken. Vanaf dat moment wordt dit eenvoudige hulpmiddel gebruikt voor het opwarmen en afkoelen van de stem, voor en na een veeleisende vocale taak.
Naast het siliconen slangetje werd ook een glazen buisje geïntroduceerd; the resonance tube methode ook wel genoemd: Voice Bubbling Therapy.

Het gebruik van beide methoden geeft inzicht in het stemgebruik, maakt men bewust van de (slechte) vocale gewoonten en belangrijker: wat de mogelijkheden van de eigen stem zijn en hoe die het beste gebruikt kan worden zodat de stem gezond blijft. Het zijn holistische methoden die fonatie, lichaamshouding, ademhaling, beïnvloeden.

Het lijkt wel of heel zingend en sprekend Nederland inmiddels gebruik maakt van de Lax Vox of van de Voice Bubbling Therapy om de stem optimaal te trainen. Het succes dat we binnen de logopedie en zangwereld hebben met deze vorm van oefenen is ook geweldig.

Juist omdat iedereen er zo enthousiast over is, een reden om hier in Delft, zo dicht bij de Technische Universiteit, op zoek te gaan naar een verklaring voor dit succes. Samen met collega Barbara Goes  sprak Marjan over deze vorm van stemtherapie en stemtraining met Prof.dr.Robert F.Mudde , director of Education Applied Sciences. Gevolg was dat Jermaine Ramlakhan dit onderwerp als afstudeeropdracht koos en Jan Willem Arendse kno arts aansloot.
In de maanden die daarop volgden leerden we elkaars jargon te begrijpen, werden filmpjes gemaakt met een hoge snelheidscamera en met de stroboscoop, werd  naast de  k.n.o. arts ook en een neuroloog geraadpleegd  en werd er een heleboel gebubbeld!

Bij stemtherapie beïnvloeden we o.a. de adem en vele spieren waar we zuinig op moeten zijn. Omdat er nog vele vragen zijn m.b.t. de reden van het succes van de methode, kozen wij heel bewust voor het glazen buisje in dit onderzoek. Op die manier konden we er zeker van zijn dat het type materiaal, de lengte en de diameter, evenals de vorm van het buisje altijd gelijk zijn en bovendien is glas goed te reinigen.
Het resultaat van het onderzoek gepresenteerd  op de PEVOC in Praag waar het met veel enthousiasme werd ontvangen en publiceerden we het onderzoek in het tijdschrift voor Logopedie & Foniatrie; (Zie het volledige artikel onderaan de pagina). Resultaat van het onderzoek in een notendop:
door de terugslag van lucht in de buis, nadat 2 luchtbellen zich los gemaakt hebben van de buis, wordt m.n. de supra glottische larynx-musculatuur (de spieren boven de stembanden) middels het bubbelen geactiveerd.

Los van dit onderzoek merken wij als logopedisten steeds weer dat een goede voorlichting essentieel is voor het correct toepassen van deze buis-resonans-techniek.
In het vervolgonderzoek zal daaraan extra aandacht besteed worden, tot die tijd:
 neem bij vragen rondom stem contact op met een logopedist, die kan alle informatie verstrekken en hulp bieden  m.b.t. gezond stemgebruik  waarna de weg open staat om b.v. samen met de zangpedagoog lekker te gaan zingen!

Nietsvermoedend gaat ze bubbelen,stiekem deden huisgenoten zeep in het water, gevolg:bubbelsop!

Manuele Facilitatie
Vaak gaan stemstoornissen samen met veel te veel spanning van de spieren in en rond het strottenhoofd.
Vanuit de fysio- en manuele therapie ontwikkelde J.Liebermann technieken die er op gericht zijn om juist deze spierspanningen te verminderen of op te heffen.
Door het strechen van de gespannen spieren wordt ontspanning bereikt, waardoor stemoefeningen sneller zullen aanslaan.
Uit ervaring weten we inmiddels dat deze therapie een zeer effeciënte ondersteuning is bij bepaalde stemstoornissen, zowel tijdens spreken als zingen en bij globusgevoel (“het lijkt alsof er iets in mijn keel zit”)

Dr Kenzo Kase ontwikkelde in 1973 in Japan de techniek genaamd: Kinesiotaping.
Kinesiotaping is een jarenlang geteste, therapeutische tapemethode die gebruikt kan worden wanneer extra ondersteuning van de spierspanning, naast oefeningen, nodig is.
Het doel en het ontwerp van de tape is om het natuurlijke helende vermogen van het lichaam te vergemakkelijken, terwijl het ondersteuning en stabiliteit biedt aan de omliggende weefsels, zonder beperking van de beweging van het lichaam. De spieren krijgen een soort “recept” mee waardoor de oefeningen, tussen de logopedische behandelingen door, effectiever zijn en het resultaat uiteindelijk stabieler is.
De Kinesio Tex Tape is latexvrij en kan gedragen worden gedurende 3 tot 5 dagen. De tape kan nat worden zonder dat de eigenschappen ervan veranderen. De tape werd zo ontworpen dat deze vergelijkbaar is met het gewicht en de dikte van menselijke huid en is veilig voor kinderen,volwassenen en ouderen.

TIPS Adviezen  en WETENSWAARDIGHEDEN

WIST U DAT:

• Een te slappe of te gespannen houding een vrije, ontspannen ademing bemoeilijkt?
• Een oppervlakkige of gespannen ademing het spreken nadelig kan beïnvloeden?
• Spreken zonder klachten on het dagelijks leven geen garantie is voor beroepshalve spreken zonder klachten?
• Een onaangenaam gevoel in de keel na lang praten kan wijzen op verkeerd stemgebruik?
• Vaak je keel schrapen een zelfde soort effect heeft op je stembanden als met schuurpapier over je hand wrijven?
• Fluisteren juist heel slecht is als je de stem wilt sparen?
• Dropjes, mentholsnoepjes en keeltabletjes uiteindelijk niet echt helpen tegen keelklachten?
• De rook van 10 sigaretten per dag voor de stembanden en longen al moeilijk ver”teer”baar is?
• Je er goed aan doet naar een k.n.o. arts te gaan als je langer dan 4 weken keelklachten hebt?
• Het beter is om met je stem ergens door heen te dringen dan eroverheen te schreeuwen?
• Het voor anderen vervelend kan zijn om steeds te moeten vragen:
  “wat zeg je?”
• Een slis –s-, een brouw –r- en een schraap –g- storend kunnen zijn o.a. als een microfoon gebruikt wordt?
• Het voor anderen saai is om te luisteren naar een eentonige manier van spreken?
• Een hoog spreektempo jezelf en anderen onrustig en sneller moe kan maken?
• U met vragen rondom de stem altijd bij ons terecht kunt?

VOORKOM MOE TE WORDEN VAN HET SPREKEN :

• Praat niet hoger als je harder wilt praten
• Zorg dat het gezicht goed zichtbaar is, omdat iedereen een beetje wil liplezen en het geluid niet gesmoord moet worden b.v. door een hand voor de mond.
• Praat niet terwijl je b.v. iets op een bord schrijft; mensen die tegen een rug aankijken verstaan je niet.
• Voor luid spreken is meer lucht nodig, maak dus zoveel mogelijk ruimte in het lichaam door rechtop te zitten of te staan.
• Hoe luider je wilt spreken, hoe meer ontspannen de spieren moeten zijn. Te veel spierspanning werkt belemmerend en daardoor kost spreken onnodig veel moeite.
• Als je hees bent door een verkoudheid, wees dan hees en probeer niet toch helder te spreken, dat geeft onnodige irritatie en spanning.
• Praat niet door bij kortstondig lawaai, b.v. overkomende vliegtuigen, maar wacht even.
• Bij langdurig lawaai, b.v. door bouwwerken buiten, pas je je aan en compenseer je door duidelijker te articuleren en meer gebruik te maken van mimiek, gebaren, white board enz.
• Het is zonde van de energie als je meteen met heel hard praten begint. Het kan nl. zijn dat de akoestiek zo is, dat een normaal volume voldoende is.
• Als je in een galmende ruimte spreekt, ga dan vooral niet harder praten omdat de galm ook harder gaat; praat langzaam en duidelijk.
• Uit het gedrag van je luisteraars kun je opmaken of je goed te verstaan bent. Zodra je reacties ziet kun je er meteen op ingaan en iets aan je manier van spreken veranderen.
• Misschien ten overvloede: rook niet , drink voldoende en regelmatig water e.d. en zorg dat je goed uitgerust bent.
• Vragen? Neem gerust even met ons contact op!

Wat zijn stembandknobbels?
Stembandknobbels zijn kleine zwellingen of knobbeltjes op de stembanden.  De knobbeltjes zijn goedaardig en komen altijd voor aan beide zijden op het voorste 1/3 gedeelte van de stembanden.

Oorzaken
Stembandknobbels ontstaan meestal door verkeerd of overmatig stemgebruik. Verkeerd stemgebruik is het te slap of te krachtig aanspannen van de stembanden. Overmatig stemgebruik heeft betrekking op veel praten, zingen, schreeuwen of hoesten. Het verkeerde of overmatige stemgebruik veroorzaakt kleine beschadigingen van de stembanden. Hieruit ontstaan de knobbeltjes. Vergelijkt u het maar met het ontstaan van eelt op uw handen. In het algemeen komen ze meer voor bij vrouwen dan bij mannen en vaker bij jongens dan bij meisjes.

Klachten
Stembandknobbels veranderen de werking van uw stembanden. Hierdoor ontstaan de volgende verschijnselen:
-Hees- of schorheid; doordat de stembanden  niet meer volledig kunnen sluiten (heesheid) en minder goed kunnen trillen  (schor).
-De stem klinkt lager en hoge tonen kunnen moeilijk of niet gehaald worden.
-Buiten adem raken en midden in een zin happen naar adem; omdat er tijdens het spreken lucht langs de stembanden ontsnapt.
-De stem klinkt geknepen; u moet zich extra inspannen om de stem te gebruiken
-Irritatie van de keel, droge hoest, keelpijn of het gevoel dat er iets in de keel vast zit doordat de stembandknobbeltjes tijdens het spreken
tegen elkaar schuren.

Luchtweginfecties, roken of meeroken, oprispingen van maagzuur, vermoeidheid en hormonale factoren kunnen bovengenoemde verschijnselen versterken.

Stembandpoliep.
Een stembandpoliep is een goedaardige zwelling , meestal maar op één stemband, doordat vocht zich ophoopt.

Oorzaak.
Onbekend. Stembandpoliepen komen vaker bij mannen voor dan bij vrouwen.

Klachten.
De klachten hebben te maken met de grootte en de plaats van de poliep.
-stem klinkt dof, laag, schor.
-soms treedt diplofonie ( tweetonigheid) op.
-stem kan wegvallen.
-bij een groot poliep kan ademhalen moeilijk worden.

Stembandverlammingen
Bij stembandverlamming staan één of beide stembanden stil, of is de spanning van de stembanden verstoord. Dit veroorzaakt problemen bij de stemgeving, bij het ademen en/of het slikken. Een stembandverlamming komt voornamelijk bij volwassenen voor.
Een stembandverlamming kan worden veroorzaakt door een beschadiging van de zenuw (door een ongeval of operatie) of een virusinfectie. Ook een beroerte kan een stembandverlamming tot gevolg hebben. Door de stembanden te bekijken stelt de K.N.O.arts de diagnose. Soms is de oorzaak van een stembandverlamming niet te achterhalen.
De gevolgen van een stembandverlamming hangen af van waar de stemband precies stilstaat, of de stilstaande stemband nog kan trillen en of één of beide stembanden zijn aangedaan. Een stemband kan stilstaan in het midden van het strottenhoofd of meer aan de zijkant. Als een stemband in het midden stilstaat, klinkt de stem vrij goed: de stembanden kunnen elkaar raken en dus voor geluid zorgen. Wel zijn de mogelijkheden van de stem (luidheid, toonhoogte) beperkt.

Er kunnen problemen bij het ademen zijn. Soms staan beide stembanden in het midden stil. De stemgeving is dan redelijk goed, maar er is een forse ademnood, omdat er weinig lucht in en uit kan stromen.
Als de stemband meer aan de zijkant stilstaat zijn er geen ademproblemen, maar wel problemen met de stem. De stem is hees of kan wegvallen en hogere en/of lagere tonen kunnen niet gemaakt worden.
Tenslotte kunnen beide stembanden in zijwaartse positie stilstaan. Er is dan geen ademnood, maar de stem zal zeer hees zijn, omdat de stembanden elkaar niet meer kunnen raken. Hoe meer het lichaam kan compenseren, des te beter de stem klinkt.

Soms moet er eerst chirurgisch ingegregepen worden en volgt de logopedie daarna om te leren de stem zo goed mogelijk te gebruiken. De logopedist begeleidt bij het weer gaan belasten van de stem in de werk -en/of leefsituatie.

Wat doet de logopedist?
Afhankelijk van de oorzaak van de stemklachten zal de logopedist de juiste adem- en stemgevingstechnieken aanleren, zodat de stembanden weer goed functioneren.
Daardoor kan de oorzaak van de stemproblemen, b.v. de stembandknobbeltjes,verdwijnen  of het weer goed sluiten van de stembanden bevorderd worden.
Het is uiteraard van belang dat de goede stemtechnieken geautomatiseerd worden om een goede stem te behouden.

DE THEODORA VERSTEEGH STICHTING

De Theodora Versteegh Stichting werd opgericht in 1971 met als doel:
Het stemgebruik en de mogelijkheden van de stem te  onderzoeken om zo, preventief, stemklachten te voorkomen of bij reeds bestaande problemen of klachten te adviseren.

Het Stemonderzoek
De stemonderzoeken worden uitgevoerd door een team van deskundigen met veel ervaring, een zangpedagoog, een keel-neus- en oorarts en een logopedist. Deze combinatie is uniek in Nederland.
De zangpedagoog onderzoekt de zangstem en let daarbij in het bijzonder op de omvang van de stem, de intensiteit, het timbre en de ademhaling.
De keel, neus -en oorarts beoordeelt de bouw en de grootte van de resonatoren, in het bijzonder het gehemelte en bekijkt voorts de conditie, de sluiting, de lengte en de dikte van de stembanden.
De logopedist onderzoekt de modaliteiten van de spreekstem, de gemiddelde spreektoonhoogte, de articulatie, het spreektempo en de ademhaling.
In gezamenlijk overleg wordt een uitspraak gedaan over de stemsoort en een advies gegeven hoe de mogelijkheden van de stem optimaal benut kunnen worden. Een schriftelijk verslag hiervan wordt na afloop toegezonden.

Wie was Theodora Versteegh?
Theodora Versteegh geboren op 13 december 1888 te Kerk-Avezaath, studeerde zang bij Cornelie van Zanten en Tilly Koenen. Zij was één der meest gevraagde alt-solisten en zong onder vele beroemde dirigenten. De alt-partij in Bach’s ‘Matthäus Passion’ werd ca. 250x door haar vertolkt, o.a. 25 jaar te Antwerpen met het Ceciliakoor onder leiding van Lodewijk de Vocht.
In 1948 nam zij afscheid van het concertpodium. Zij was Ridder in de Orde van Oranje-Nassau en van de Kroonorde van België. Op 20 oktober 1970 overleed zij te ’s Gravenhage. Haar vriendin, de kunstschilders Ru Paré, haar oud-leerling Lucie Frateur en de K.N.O.arts dr.J.B. van Deinse namen het initiatief voor de oprichting van de stichting, welke uit dankbaarheid voor het vele dat Theodora Versteegh heeft geschonken, haar naam draagt.

STEMVERSTERKERS
Lesgeven is topsport voor de stem van uw leerkrachten.
Stemproblemen zijn dan ook vaak reden voor ziekmelding (Kooijman, 2006).
De logopedist reikt u de technieken en adviezen aan om de stem goed te gebruiken en er goed voor te zorgen.Als extra ondersteuning bij een stembelasting tijdens b.v.het lesgeven is een stemversterker aan te raden.
Een voorbeeld daarvan is het Dynamic SoundField systeem .Deze stemversterkeris praktisch in het gebruik en wordt vaak volledig vergoed door het UWV.
U kunt desgewenst kosteloos een vrijblijvende proef met Dynamic Soundfield van Phonak aanvragen via www.dynamicsoundfield.nl op 088-600 88 50